Nie pal śmieci - Palenie śmieci groźne dla zdrowia

NIE  PAL  ŚMIECI !  PALENIE  ŚMIECI  GROŹNE  DLA  ZDROWIA !

Wraz z początkiem sezonu grzewczego niektórzy „oszczędni” właściciele domów ogrzewają mieszkania paląc w piecach śmieciami- butelkami, opakowaniami plastikowymi, kawałkami mebli, a nawet starymi oponami.

W świadomości wielu osób takie postępowanie to czysty zysk- pozbywając się odpadów w zamian uzyskuje się ciepło. Nie jest to jednak zgodne z prawdą. Zanieczyszczenia z kominów domowych należą do źródeł emisji niskiej. Nie są one wynoszone wysoko i rozprzestrzenione, ale ścielą się nisko. Powoduje to lokalny wzrost substancji toksycznych w powietrzu atmosferycznym. Szczególnie dokuczliwe i nasilone jest to w sezonie grzewczym, przy niskiej temperaturze i dużej wilgotności względnej powietrza. Spalanie odpadów w domowych piecach odbywa się w niskich temperaturach (200-500⁰ C), z czym wiąże się zwiększona emisja zanieczyszczeń do atmosfery i gleby. Poza tym kominy domów są niskim źródłem emisji i w tej sytuacji uniemożliwione zostaje wyniesienie zanieczyszczeń na duże odległości i rozproszenie ich przez wiatr.

Największą dawkę zanieczyszczeń przyjmujemy w domu, gdzie spędzamy większość czasu w ciągu doby. Ludzie oszczędzający na opale, paląc przypadkowymi odpadami, powodują pozorną oszczędność, narażają się na choroby. Spalanie śmieci powoduje zwiększoną ilość zachorowań na choroby układu oddechowego, alergie i nowotwory.

Nie spalajmy śmieci w domowych piecach, nie trujmy samych siebie i naszych bliskich !

W procesie spalania śmieci w szczególności tworzyw sztucznych, powstają toksyczne opary. W odniesieniu do zanieczyszczeń emitowanych przez domowe kominy i powstających w trakcie spalania śmieci szczególne zagrożenie dla zdrowia ludzi mają następujące związki:

• dwutlenek siarki (SO₂) - atakuje najczęściej drogi oddechowe i struny głosowe. Wdychanie go powoduje skurcze oskrzeli. Długotrwałe oddychanie powietrzem z zawartością dwutlenku siarki, nawet w niskich stężeniach, powoduje uszkodzenie dróg oddechowych, prowadzące do nieżytów oskrzeli. Dwutlenek siarki, po wniknięciu w ściany dróg oddechowych, przenika do krwi i dalej do całego organizmu; kumuluje się w ściankach tchawicy i oskrzelach oraz wątrobie, śledzionie, mózgu i węzłach chłonnych. Duże stężenie SO₂ w powietrzu może prowadzić do zmian w rogówce oka,
• tlenki azotu (NO) - toksyczność tlenków azotu jest różna, np. NO₂ jest czterokrotnie bardziej toksyczny niż NO. Toksyczne działanie dwutlenku azotu polega na ograniczaniu dotlenienia organizmu; obciąża on zdolności obronne ustroju na infekcje bakteryjne. NO₂ działa drażniąco na oczy i drogi oddechowe, jest przyczyną zaburzeń w oddychaniu, powoduje choroby alergiczne, m.in. astmę-szczególnie u dzieci. Zawartość 280 mikrogramów NO₂ /m³ prowadzi do śmiertelnego zapalenia płuc, a około 47 mikrogramów NO /m³ do bronchitu.
• tlenek węgla (CO) - powstaje w wyniku niezupełnego spalania węgla. Jest niezwykle groźny, silnie toksyczny. Powoduje ciężkie zatrucia (zaczadzenie). Najbardziej wrażliwy na jego działanie jest mózg. Około 80% zawartego w powietrzu CO jest wiązana z hemoglobiną we krwi, tworząc karboksyhemoglobinę (HbCO), niezdolną do przenoszenia tlenu, co prowadzi do niedotlenienia tkanek. Toksyczne działanie tlenku węgla na człowieka zależy od stężenia w powietrzu i czasu działania.
• pyły - bezpośrednie oddziaływanie pyłów zależy od wielkości cząsteczek. Niebezpieczne są pyły najdrobniejsze o wielkości cząstki do 5 mikrometrów, które z łatwością przenikają do większości organizmów. U ludzi osiadają na ściankach pęcherzyków płucnych i utrudniają wymianę gazową. Powodują podrażnienie naskórka i śluzówki, zapalenia górnych dróg oddechowych; wywołują choroby oczu, choroby alergiczne, astmę a także ciężkie schorzenia, jak pylica płuc oraz nowotwory płuc, gardła, krtani. Niektóre z wymienionych chorób mogą być powodowane obecnością w pyłach metali ciężkich i węglowodorów.
• metale ciężkie- odkładają się w szpiku kostnym, śledzionie i nerkach; uszkadzają układ nerwowy, powodują anemię, zaburzenia snu, pogorszenie sprawności umysłowej, agresywność; mogą wywołać zmiany nowotworowe.
• wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) - wywołują ostre i przewlekłe zatrucia. W grupie węglowodorów aromatycznych duże zagrożenie stanowi benzopiren, ze względu na właściwości rakotwórcze.
• dioksyny - to jedne z najsilniejszych trucizn, jakie zna ludzkość. Są one       10 000 razy bardziej trujące od cyjanku potasu, lecz ich działanie nie jest natychmiastowe; powoli ale skutecznie uszkadzają one narządy wewnętrzne: wątrobę, płuca, nerki, rdzeń kręgowy i korę mózgową, zwiększają także ryzyko wystąpienia nowotworów. Niecałe dwa miligramy dioksyn wystarczają, by zabić ważącego 80 kilogramów człowieka. Dioksyny oddziałują już na poziomie komórkowym- poprzez zaburzenie funkcji przepływu informacji genetycznej, np. przez włączanie lub wyłączanie genów w nieodpowiednim czasie. W konsekwencji mogą powstawać mutacje, zaburzenia rozrodu i rozwojowe, zakłócenia w funkcji organów na poziomie biochemicznym i fizjologicznym. Dioksyny kumulują się w łożysku matki i wpływają na pracę hormonów, co może doprowadzić do uszkodzenia płodu. Zaburzając funkcjonowanie hormonów i procesu rozwoju organizmu, doprowadzają do rozwoju komórek nowotworowych. Dioksyny działają alergicznie oraz obniżają odporność organizmów, co powoduje zwiększenie podatności na zakażenia wirusowe i bakteryjne. Droga dioksyn jest bardzo prosta; pył z dymu kominowego opada na glebę i dostaje się do wody i jej osadów dennych. Dioksyny rozpuszczają się w substancjach tłuszczowych znajdujących w organizmach zwierząt, których ciało spożywają ludzie. Dioksyny działają podstępnie. Ich skutki objawiają się po latach, najczęściej w postaci chorób nowotworowych!. W Polsce 50% emisji dioksyn pochodzi ze złych technologii spalania zanieczyszczonych paliw stałych, biomasy i odpadów domowych w małych instalacjach grzewczych nie wyposażonych w układy oczyszczania spalin i posiadających kominy o wysokości najczęściej do 10 metrów.

JEŚLI CHCESZ ZACHOWAĆ ZDROWIE TWOJE I TWOJEJ RODZINY TO:

- zastanów się co wrzucasz do pieca;

- nigdy nie pal odpadów (w szczególności opakowań z tworzyw sztucznych, folii, gum, opon) i nie pozwól robić tego sąsiadom;

- zainwestuj w nowoczesne kotły i piece o wysokiej sprawności energetycznej i ekologicznej;

- stosuj proekologiczne źródła energii.

Spalanie odpadów jest dopuszczalne wyłącznie w spalarniach - przeznaczonych do tego urządzeniach i instalacjach posiadających filtry i zabezpieczenia ograniczające emisję do powietrza. Poza nimi spalanie śmieci jest zakazane.

Opracowała: Sylwia Duda nauczyciel  Przedszkola Publicznego Nr 1 „Stokrotka” w Mrągowie.